İklim Değişikliğinde Ne Durumdayız? Enerji ve Sürdürülebilirlik Göstergeleri

 

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNDE NE DURUMDAYIZ? ENERJİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK PERSPEKTİFİ

Değerli dostlar,

İklim değişikliği artık bilimsel bir tartışma değil; jeopolitik, ekonomik ve sosyal bir gerçekliktir.

Ve biz bu gerçekliğin tam ortasındayız.

Günümüzde iklim krizinin iki temel ekseni var:

1. Enerji dönüşümü

2. Sürdürülebilirlik uygulamaları

Peki bu iki alanda gerçekten ne durumdayız?

1. ENERJİDE NE KADAR YEŞİLİZ?

Dünya enerji sistemi hâlâ büyük ölçüde fosil yakıtlara bağımlı.

Kömür, petrol ve doğalgaz hâlâ küresel enerji tüketiminin %77’sini oluşturuyor.

Ancak sevindirici bir gelişme var: Yenilenebilir enerji yatırımları tarihte ilk kez fosil yakıtları geçti.

• 2023’te dünya genelinde elektrik üretiminin %30’u yenilenebilir kaynaklardan geldi.

• Güneş enerjisi kurulumları rekor kırdı.

• Türkiye dahil birçok ülke çatı GES sistemleri, rüzgar santralleri ve enerji kooperatifleri kurmaya başladı.

• Batarya ve hidrojen teknolojileri hızla gelişiyor.

Ancak sorun şu: Bu değişim çok yavaş ilerliyor.

Bilim insanlarına göre küresel sıcaklık artışını 1.5°C’de tutmak için dönüşümün şu anki hızdan 3 kat daha hızlı olması gerekiyor.

2. SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK GÜNDELİĞE GİRDİ Mİ?

Sürdürülebilirlik artık sadece bir “etiket” değil, bir yaşam ve üretim modeli.

• Avrupa Yeşil Mutabakatı,

• Net Sıfır Karbon hedefleri,

• Döngüsel ekonomi uygulamaları,

• Karbon ayak izi ölçüm zorunlulukları
  kurumları, şehirleri ve bireyleri yeni bir ekonomik düzene zorluyor.

Ama hâlâ büyük bir açık var:

Sürdürülebilirlik hâlâ gerçek anlamda tabana yayılmış değil.

Pek çok şirket yalnızca yeşil pazarlama (greenwashing) ile görünürlük sağlıyor.

Oysa sürdürülebilirlik demek:

• Gereksiz tüketimin azaltılması,

• Atığın kaynağında önlenmesi,

• Enerji, su ve malzeme verimliliğinin artırılması,

• Yerel üretim ve yerel çözümlerin teşvik edilmesi demektir.

NEREDEYİZ VE NE YAPMALIYIZ?

Neredeyiz?

Kritik eşiği geçmek üzereyiz. İyimser senaryolar ancak hızla harekete geçersek gerçek olur.

Ne yapmalıyız?

• Enerji verimliliğini öncelemeliyiz.

• Her kurum, kendi karbon ayak izini bilmeli ve raporlamalı.

• Belediyeler, SECAP planları hazırlamalı.

• Tarımda, üretimde ve ulaşımda iklim dostu çözümler yaygınlaştırılmalı.

• Birey olarak tüketim alışkanlıklarımızı gözden geçirmeliyiz.

Ve en önemlisi: Farkındalık yetmez, değişim gerekir.

Süleyman ÇETİN

Çevre Yüksek Mühendisi – Proje Uzmanı – İklim Okulu Kurucusu

22 Nisan Dünya Günü: Sürdürülebilir Bir Gelecek İçin Harekete Geç

22 NİSAN DÜNYA GÜNÜ: GEZEGENİMİZİN SESİNE KULAK VER

Değerli dostlar,

Dünya Günü, tam da bu yüzden yalnızca bir çevre günü değil; aynı zamanda adalet, eşitlik, dayanışma ve sürdürülebilirlik günüdür.

Tüm bunlar Dünya Günü’nü bir gün değil, bir yaşam modeline dönüştürme çabamızın yansımasıdır.

Birleşmiş Milletler tarafından ilan edilen ve her yıl 22 Nisan’da kutlanan Dünya Günü, aslında bir kutlama değil, bir hatırlatmadır.

Çünkü dünya artık bize değil, biz dünyaya borçluyuz.

Toprak çatlıyor, sular çekiliyor, ormanlar yanıyor, hava zehirleniyor.

İklim değişikliği artık uzak bir gelecek değil, bugünün krizi.

Peki, Neden 22 Nisan?

22 Nisan 1970’te milyonlarca insan ABD’de sokaklara çıktı ve “temiz hava, temiz su, temiz gelecek” talep etti.

Bu hareket kısa sürede küresel bir ekolojik uyanışa dönüştü.

Bugün 190’dan fazla ülkede dünya genelinde 1 milyardan fazla kişi her yıl bu günü çeşitli farkındalık etkinlikleriyle anıyor.

Ancak gelin kabul edelim:

Dünya artık bir günü değil, her günü kendisine ayırmamızı istiyor.

İklim Okulu’nun Bakışıyla Dünya Günü

Biz İklim Okulu olarak bu günü sadece hatırlamak değil, dönüştürmek için kullanıyoruz.

Çünkü biliyoruz ki farkındalık yetmez, eylem gerekir.

• Yerel yönetimlerle SECAP hazırlığı,

• Kurumlarla karbon ayak izi hesaplamaları,

• Gençlerle iklim eğitimi,

• Şirketlerle yeşil dönüşüm danışmanlığı,

• Okullarda sıfır atık ve enerji verimliliği uygulamaları,

• Kütüphanelerle iklim kitaplığı oluşturma,

• Ailelerle doğal yaşam eğitimleri...

Bu Yılın Teması: PLANET vs. PLASTİK

2024 Dünya Günü’nün teması “Planet vs. Plastic” yani “Gezegen mi, Plastik mi?”

Her yıl 400 milyon tondan fazla plastik üretiliyor.

Yüzlerce yıl doğada kalan bu maddeler artık deniz tuzunda, anne sütünde, hatta akciğerlerimizde bile var.

Bu yılın mesajı çok net:

Plastikten değil, doğadan yana ol.

SONUÇ OLARAK:

Dünya Günü, bir dilek günü değil, bir karar günüdür.

Karar ver: Daha az tüket, daha çok düşün.

Karar ver: Çöpe değil, toprağa sadık kal.

Karar ver: Bugünü değil, yarını gözet.

Ve unutma…

Başka bir dünya yok. Ama başka bir yaşam mümkün.

Süleyman ÇETİN

Çevre Yüksek Mühendisi – Proje Uzmanı – İklim Okulu Kurucusu